In 2017 verscheen het eerste seizoen van de serie The Handmaid’s tale, een prijswinnende serie gebaseerd op het boek van Margaret Atwood. Deze dystopische serie speelt zich af in de nabije toekomst. The Handmaid’s Tale beschrijft het leven in de Republiek Gilead, tot voor kort de Verenigde Staten van Amerika. Na een staatsgreep grijpt een totalitair regime van christelijke fundamentalisten de macht. Onder het nieuwe regime wordt het land omgevormd tot een streng religieuze samenleving waarin het woord van God als leidraad gebruikt wordt voor elk aspect van het leven en is de Republiek geobsedeerd door voortplanting. Door grootschalige milieuvervuiling zijn de meeste vrouwen onvruchtbaar. Vrouwen die dat nog wel zijn (de handmaids), worden aan een mannelijke bevelhebber en zijn onderdanige echtgenote toegewezen. Ze worden de seksslavinnen van de heersers en moeten baby’s produceren. Daarvoor worden ze regelmatig ritueel verkracht door hun meester. Wie een kind ter wereld brengt moet het afstaan aan de echtgenote van haar meester. 

Om ervoor te zorgen dat de Handmaids niet opstandig zijn en hun taak zo goed mogelijk volbrengen en leven volgens het woord van God, worden ze streng opgeleid en gecontroleerd door de “Aunts”. Gedrag dat als afwijkend, opstandig of heiligschennis beschouwd wordt, wordt gewelddadig bestraft. 

In deze serie is met grote regelmaat, prominent een afbeelding van een goddess te zien. Deze goddess is het ontwerp van Oberon Zell, de kunstenaar die vooral bekend is geworden door zijn ontwerp van de millenial Gaia. Hij ziet de wereld als een levend organisme, beter bekend als Gaia naar de Oud-Griekse godin. Vele artikelen en boeken zijn verschenen bij zijn uitgeverij Green Egg en hij was de eerste die de term ‘Paganisme’ gebruikte voor mensen die wilde leven volgens de oude natuur religie. Hij wordt gezien als de grondlegger van het Neo-Paganisme.

In 1987 ontwierp Oberon Zell de Astra (Star) Goddess. Hij ontwierp het voor de liefde van zijn leven, Morning Glory maar het is bekend geraakt over de hele wereld en is inmiddels een van de meest geliefde afbeeldingen van het goddelijke vrouwelijke in de moderne tijd en is de vertegenwoordiger van de spirituele vrouwenbeweging. De godin toont de heiligheid van de kracht van de verbinding van vrouwen met het cyclisch ritme van de aarde en de hemelen, en is het symbool van openbaring, empowerment en bevrijding voor godinnen georiënteerde vrouwen die het gevoel voor het vrouwelijke in de natuur en de goddelijkheid terugwinnen. Kort gezegd; het is een heilige herinnering aan de schoonheid en het goddelijke in iedere vrouw. Het symbool is zo bekend geraakt dat het een plek heeft gekregen in de collectieve psyche van veel hedendaagse vrouwen. Het is tevens het logo van het familiebedrijf van Oberon en Morning Glory én is de afbeelding al decennia te koop als sieraad. In Toronto is een vrouwen opvangcentrum dat van Zell toestemming kreeg deze afbeelding te gebruiken voor persoonlijke onderscheidingen voor overlevenden van seksueel misbruik.

In de serie The Handmaid’s tale wordt het symbool van de goddess gebruikt als ‘het symbool van de onderdrukkende patriarchale theocratie’.

Zell beweert dat de producenten van de serie zijn Star Goddess-ontwerp hebben gestolen om te gebruiken, het werd in eerste instantie zonder toestemming gebruikt.

Recent zei hij hierover: “Je kunt je mijn schok en verontwaardiging voorstellen toen ik ontdekte dat mijn iconische ontwerp van ‘Astra, de Stergodin’, dat ik in 1987 creëerde als een typisch symbool van de goddelijkheid en empowerment van vrouwen prominent en alomtegenwoordig is in de serie als het symbool van de brute onderdrukking en onderwerping van vrouwen in een totalitair patriarchaal theocratisch regime”. 

Iedere vrouw zal met gemengde gevoelens naar de rol die vrouwen is toebedeeld in de serie kijken. Ieder godinnen georiënteerde vrouw zal met verbazing het symbool van de Astra Star Goddess hebben herkend en zich hebben verbijsterd over het feit dat de mensen achter de serie juist dit symbool hebben gekozen. Een grotere tegenstelling van de betekenis ervan is niet denkbaar. Het researchteam van Hulu heeft zijn werk niet goed gedaan.

Terwijl Zell streefde naar een oplossing voor de schendingen van copyright en artistieke eigendom, voerde een groep vrouwen van the Women’s Spirituality-beweging, politieke druk uit op de makers van de serie. Zij legden uit hoeveel schade er wordt aangericht aan mensen die spirituele tradities volgen die de heiligheid van vrouwenlichamen eren. Door persoonlijke contacten kon deze groep rechtstreeks een dialoog aangaan met Margaret Atwood, die al snel de ernst begon te begrijpen van het gebruik van een pervers spiritueel symbool in de weergave van haar beroemde dystopie. Door haar heldhaftige pleidooi en directe actie was Oberon in staat een schikking te treffen voor de juiste licentiestatus van zijn ontwerp.

In het eerste seizoen van de serie is het vervelend om het symbool te zien als embleem van de gewelddadige seksuele onderdrukking van vrouwen. Omdat de controverse bekend was bij de makers van de serie over het gebruik van het symbool, was het minder vaak te zien in het tweede seizoen. In éen scene geeft het in het kort de oorspronkelijke associatie van het symbool met de empowerment van vrouwen weer. Hopelijk zal in de komende seizoenen dit achtergrondverhaal uitbreiden op een manier die zowel de zich ontwikkelende verhaallijn kan versterken als de kijkers een symbolische doorlopende lijn naar genezing van seksueel misbruik kan bieden. Het Astra-symbool geeft de transformerende kracht van de Godin weer zoals ervaren door natuurlijke cycli van belichaming. Het gebruik van dit beeld dat is ondermijnd tot het diametrale tegenovergestelde, vertegenwoordigt een betekenisvervorming die alleen de kracht die het bevat in de collectieve psyche versterkt. Maar een volledig herstel uit zijn pathologische perversie is alleen volledig mogelijk als we zijn vermogen terugwinnen voor de genezing waarvoor het was gemaakt om te vertegenwoordigen. Dat kunnen we o.a. doen door het trots dragen van Astra-sieraden en het informeren van mensen over de ware betekenis van het symbool.

Zell werd tot het ontwerp van de Astra goddess geïnspireerd door het gedicht ‘The charge of the Star-Goddess’ van Doreen Valiente. Valiente, wiens bijnaam ‘de moeder van de moderne hekserij’ is, is een bekend auteur. Zij is er medeverantwoordelijk voor dat Wicca een van de snelst groeiende religies is in de westerse wereld. Zij herschreef o.a.het Book of Shadows van Gardner. 

The Charge of the Goddess © the Doreen Valiente Foundation

Listen to the words of the Great Mother, who was of old also called Artemis; Astarte; Diana; Melusine; Aphrodite; Cerridwen; Dana; Arianrhod; Isis; Bride; and by many other names.

Whenever ye have need of anything, once in a month, and better it be when the Moon be full, then ye shall assemble in some secret place and adore the spirit of me, who am Queen of all Witcheries.

There shall ye assemble, ye who are fain to learn all sorcery, yet have not yet won its deepest secrets: to these will I teach things that are yet unknown.

And ye shall be free from slavery; and as a sign that ye are really free, ye shall be naked in your rites; and ye shall dance, sing, feast, make music and love, all in my praise.

For mine is the ecstasy of the spirit and mine also is joy on earth; for my Law is Love unto all Beings.

Keep pure your highest ideal; strive ever toward it; let naught stop you or turn you aside.

For mine is the secret door which opens upon the Land of Youth; and mine is the Cup of the Wine of Life, and the Cauldron of Cerridwen, which is the Holy Grail of Immortality.

I am the Gracious Goddess, who gives the gift of joy unto the heart. Upon earth, I give the knowledge of the spirit eternal; and beyond death, I give peace, and freedom, and reunion with those who have gone before. Nor do I demand sacrifice, for behold I am the Mother of All Living, and my love is poured out upon the earth.

Hear ye the words of the Star Goddess, she in the dust of whose feet are the hosts of heaven; whose body encircleth the Universe; I, who am the beauty of the green earth, and the white Moon among the stars, and the mystery of the waters, and the heart’s desire, call unto thy soul. Arise and come unto me.

For I am the Soul of Nature, who giveth life to the universe; from me all things proceed, and unto me must all things return; and before my face, beloved of gods and mortals, thine inmost divine self shall be unfolded in the rapture of infinite joy.

Let my worship be within the heart that rejoiceth, for behold: all acts of love and pleasure are my rituals. And therefore let there be beauty and strength, power and compassion, honour and humility, mirth and reverence within you.

And thou who thinkest to seek for me, know thy seeking and yearning shall avail thee not, unless thou know this mystery: that if that which thou seekest thou findest not within thee, thou wilt never find it without thee.

For behold, I have been with thee from the beginning; and I am that which is attained at the end of desire.